Quest 2 Individuele opdracht

Toekomstscenario's in het MBO

Naar aanleiding van de groepsopdracht Quest 1: Trends shaping the future. Heb ik de onderstaande scenario's uitgewerkt voor het MBO.

 

Scenario 1: Zelfsturend leren

Plaatsafhankelijk en lerende aan het stuur

Leerlingen kunnen in 2030 veel meer eigen keuzes maken en het eigen leerpad uitstippelen. Het kwalificatiedossier wat in 2016 voor een omkeer zorgde in het MBO speelde hier al op. Door de toen ingevoerde profieldelen en keuzedelen kregen leerlingen veel meer mogelijkheden om zelf te bepalen wat ze wilde leren (Kwalificatiesmbo, 2015). Dit heeft er voor gezorgd dat leerlingen zich kunnen onderscheiden van elkaar. De docent vervuld hierin een gidsrol en zorgen voor de boring van kennis (Ouden, Valkenburg & Brok, 2014). Zo’n 15 jaar geleden was het nog erg zoeken hoe leerlingen de keuzedelen kregen aangeboden. Nu blijkt echter dat ze heel goed van elkaar kunnen leren en samen kunnen werken ondanks dat ze aan een ander keuzedeel werken. De leslokalen zijn dan ook niet meer zo ingericht zoals we gewend zijn vanuit het verleden. Het zijn leercentra geworden waarin grotere groepen leerlingen naast en van elkaar leren. Er zijn verschillende hoeken gecreëerd waarin leerlingen zelf een plaats kunnen kiezen afhankelijk van het geen ze op dat moment nodig hebben.        

Scenario 2: Vrije leren

Lerende aan het stuur en plaats onafhankelijk

De leerling bepaald zelf wat hij leert, waar en wanneer. De eigen inbreng is hierdoor erg groot. Dit is mogelijk gemaakt door de online leeromgeving waarin leerlingen in eigen tijd en tempo kunnen werken (Rubens, 2008). Uit een onderzoek van Markteffect van 15 jaar geleden bleek al dat Nederlanders zich graag willen blijven ontwikkelen, maar niet langer klassikaal (Markteffect, 2014). Ontwikkelingen zoals de 3D printer hebben het vrije leren mogelijk gemaakt. Wanneer een leerling materiaal nodig heeft om te leren hoeft hij het maar te printen. De veranderingen in de zorg hebben er ook meer voor gezorgd dat leerlingen niet meer zorgen voor, maar zorgen dat. De eigen regie is veel belangrijker geworden in de huidige maatschappij (Ministerie van VWS, 2014).

Scenario 3: Overal leren

Plaats onafhankelijk en docerende aan het stuur
De technologie zal de docent nooit vervangen. Het is een verrijking wat het gemak bevorderd. Echter zullen de docenten die wel gebruik maken van technologie diegene vervangen die dit niet doen (Onderwijsvanmorgen, 2015) . In de afgelopen 15 jaar is gebleken dat deze voorspelling waar is. Dit is te zien aan het aantal mediavaardige docenten in het onderwijs en het groot aantal projecten wat zich op ICT in het onderwijs heeft gericht. Een voorbeeld hiervan was het Blended Learning project ‘Actiekring’ van ROC de Leijgraaf. Door middel van de technologie is het veel meer mogelijk om docentgestuurd maar plaats onafhankelijk te leren. Leerlingen die op buitenlandse stage zijn kunnen hierdoor toch de lessen volgen. Maar ook voor leerlingen die in een ander deel van het land wonen is het mogelijk om deel te nemen aan de lessen. Doordat het grootste deel van de lessen virtueel is geworden, maakt het niet meer uit waar de leerling zich op dat moment bevind. De afgelopen jaren hebben docenten leerlingen gestuurd naar creatievere en kritischere jong volwassenen (Bosma, 2015).

Scenario 4: Gestuurd leren
 

Docerende aan het stuur en plaats afhankelijk
Een integrale voorziening voor jongeren, waar de brede ontwikkeling centraal staat. Dit is iets wat we 15 jaar geleden wilde realiseren en wat er nu met de talentencampus in Oss is waargemaakt. Een gebouw waar naast een school (ROC de Leijgraaf) ook welzijnswerk, cultuur en sport gevestigd is. Om op deze manier naast een opleiding ook aan een gezonde leefstijl en burgerschapsvorming te werken (Wijnen, 2014). Werken en leren wordt bij de talentencampus gerealiseerd. In de afgelopen jaren is er ook veel geïnvesteerd in de kwaliteit van leraren. Dit blijkt uit bestuursakkoord MBO 2014(Ministerie van OCW, 2014) waarbij al werd ingespeeld op een investeringsbudget en kwaliteitsplan. Er wordt meer vertrouwd op het vakmanschap van de docent, die nog steeds een belangrijke rol speelt in het onderwijs (Brainstorm #Onderwijs2032). Echter is de rol van de docent wel veranderd, de docent zoals we deze 15 jaar geleden kende is er niet meer. Alle docenten van toen zijn vervangen voor coaches. Ze zijn nu veel meer gericht op motivatie waardoor het echte talentversnellers zijn (Bullinga, 2015).


Het scenario 3: Overal leren zou ik mijn leerteam adviseren. Mede doordat er in 2030 in Nederland minder leerlingen zijn (Bakas, 2013). Het overal leren maakt het mogelijk om plaatsonafhankelijk te leren. Hierdoor is deze optie op den duur goedkoper en kan er toch onderwijs gegeven worden ondanks het dalende aantal leerlingen. Daarnaast is deze optie voor leerlingen flexibel wat voor hen ook erg prettig werkt. Het is overigens niet zo dat ik scenario 3 het meest ideaal vind. Ik denk namelijk dat we een combinatie van de scenario's nodig hebben om kwalitatief goed onderwijs te kunnen geven.

Bronnen:

Bakkas, A. (2013). Nestgeuren in een 'Onderwijsholding' interview met trendwatcher Adjiedj Bakas. Retrieved from: http://www.marilse-eerkens.nl/nestgeur-in-een-onderwijsholding-interview-met-trendwatcher-adjiedj-bakas/

Bosma, T. (2015). Onderwijs in de toekomst (2030). Extends Limits. Retrieved from: http://www.extendlimits.nl/nieuws/artikel/onderwijs_in_de_toekomst_2030

Brainstorm #Onderwijs2032. (2015). Verslagpagina van de brainstorm #Onderwijs2032. Retrieved from: http://emmaonderzoekt.nl/onderwijs2032/

Bullinga, M. (2015). Het onderwijs heeft een schop onder de kont nodig. Interview met Marcel Bullinga over het onderwijs van de toekomst. Retrieved from: http://futurecheck.nl/tag/onderwijs/

Kwalificaties MBO. (2015). Website van Beroepsonderwijs & Bedrijfsleven. Retrieved from:  http://www.kwalificatiesmbo.nl/

Markteffect. (2014). Nederlander leeft liever online dan klassikaal. Retrieved from: http://markteffect.nl/Actueel/Persberichten/Nederlander-leert-liever-online-dan-klassikaal

Ministerie van OCW. (2014). Bestuursakkoord MBO 2014. Retrieved from: http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/rapporten/2014/07/11/bestuursakkoord-mbo-2014.html

Ministerie van VWS. (2014). Uitleg Hervorming Langdurige Zorg via explanimation. Retrieved from: https://www.youtube.com/watch?v=82c3WTrK99k&feature=youtu.be

Onderwijsvanmorgen.nl. (2015). Denk mee over het onderwijs van morgen. Malmberg. Retrieved from: http://www.onderwijsvanmorgen.nl/Waarom-technologie-de-rol-van-de-docent-nooit-zal-vervangen/

Ouden, E. den, Valkenburg, R., & Brok, P. den. (2014). Leren in Eindhoven 2030: Visie en roadmap voor de toekomst van educatie. Eindhoven: LightHouse. Retrieved from: http://www.ili-lighthouse.nl/Images/LerenEindhoven2030GewenstScenarioLR.pdf

Rubens, W. (2008). E-learning: trends en ontwikkelingen. Develop 4, 7-16.

Wijnen, B.( 2014). Kennisnetjeugd. Blogbericht retrieved form: http://kennisnetjeugd.nl/blog/171-onderwijs-in-2032-niet-alleen-leren-maar-ook-ontwikkelen